Địa lý

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

Bạn đang xem: hoc dia

Địa lý hoặc Địa lý học (hay còn gọi tắt là địa) (tiếng Hy Lạp: γεωγραφία, chuyển tự geographia, tức là "mô miêu tả Trái Đất"^[1]) là 1 trong những nghành khoa học tập nghiên cứu và phân tích về những vùng khu đất, địa hình, người ở và những hiện tượng lạ bên trên Trái Đất.^[2] Dịch sát nghĩa được xem là "nhằm tế bào miêu tả hoặc ghi chép về Trái Đất". Người thứ nhất nhắc đến thuật ngữ này là Eratosthenes (276–194 TCN).^[3] Bốn nghành truyền thống lâu đời nghiên cứu và phân tích về địa lý là phân tách không khí của bất ngờ và những hiện tượng lạ nhân loại (như những nghiên cứu và phân tích về phân bố), nghiên cứu và phân tích chống, nghiên cứu và phân tích về quan hệ nhân loại khu đất, và nghiên cứu và phân tích về Khoa học tập Trái Đất.^[4] Địa lý tiến bộ mang ý nghĩa liên ngành bao hàm toàn bộ những nắm vững trước đó về Trái Đất và toàn bộ những quan hệ phức tạp thân thích con cái nhân loại và bất ngờ - không chỉ có đơn giản là điểm sở hữu những đối tượng người sử dụng cơ, mà còn phải về phong thái bọn chúng thay cho thay đổi và cho tới được thế nào. Địa lý và được gọi là "ngành học tập về thế giới" và "cầu nối thân thích nhân loại và khoa học tập vật lý". Địa lý được phân thành nhị nhánh chính: Địa lý nhân bản và địa lý bất ngờ.^[5]^[6]^[7]

Chủ đề này bao gồm:

Các địa điểm bên trên Trái Đất và bên trên ngoài hành tinh.
Các vùng văn minh ví như vương quốc hoặc TP. Hồ Chí Minh và khu vực.
Các môn khoa học tập tương quan cho tới địa lý.

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Các phiên bản đồ dùng toàn cầu cổ nhất từng được nghe biết sở hữu tuổi tác nhập thời Babylon cổ nhập thế kỷ IX TCN.^[8] Bản đồ dùng toàn cầu Babylonia phổ biến nhất là Imago Mundi nhập 600 TCN.^[9] Bản đồ dùng được Eckhard Unger tái mét lập thể hiện nay địa điểm của Babylon ở Euphrates, phủ quanh xung xung quanh là những vùng khu đất sở hữu hình tròn trụ bao gồm Assyria, Urartu^[10] và một vài ba TP. Hồ Chí Minh, những TP. Hồ Chí Minh và vùng khu đất phía bên ngoài lại được phủ quanh vày một dòng sông (Oceanus), sở hữu 7 quần đảo xung xung quanh nó tạo nên trở thành một hình sao 7 đỉnh. Các văn phiên bản tất nhiên nhắc đến 7 chống phía bên ngoài hồ nước mênh mông. Trong những mô tả thì sở hữu 5 nhập số cơ vẫn còn đấy tồn bên trên.^[11] trái lại với Imago Mundi, một phiên bản đồ dùng toàn cầu Babylon trước cơ sở hữu tuổi tác nhập thể kỷ 9 TCNd tế bào miêu tả Babylon ở về phía bắc kể từ trung tâm toàn cầu, tuy nhiên nó ko xác lập rõ rệt đồ vật gi là trung tâm.^[8]

Theo cơ hội tiếp cận, địa lý được phân thành nhị nhánh chính: địa lý công cộng và địa lý chống. Địa lý thưa công cộng là phân tách và nghiên cứu và phân tích cơ vật lý và địa lý nhân bản, trong những lúc những chống địa lý là logic và xử lý những khối hệ thống cương vực rõ ràng. Tuy nhiên, sự liên kết thân thích nhị ngành sở hữu truyền thống lâu đời là 1 trong những yếu tố của cuộc thảo luận nhập địa lý.

Xem thêm: Bí quyết kết hợp giày với váy xòe cá tính và năng động

Địa lý khu vực vực[sửa | sửa mã nguồn]

Địa lý chống là nghiên cứu và phân tích về những chống bên trên toàn cầu. Chú ý cho tới điểm sáng rất dị của một vùng rõ ràng tựa như các nhân tố bất ngờ, nhân tố nhân loại, và chống bao hàm những chuyên môn phân tấp tểnh không khí nhập chống.

Địa lý nhập chống cũng là 1 trong những cách thức chắc chắn nhằm nghiên cứu và phân tích địa lý, địa lý đối chiếu với con số hoặc vùng địa lý cần thiết. Cách tiếp cận này lắc ưu thế nhập nửa sau của thế kỷ XIX và nửa thời điểm đầu thế kỷ XX, một thời hạn khi quy mô địa lý tiếp sau đó chống là trung tâm trong những ngành khoa học tập địa lý. Sau cơ bị chỉ trích vì như thế tính mô tả của chính nó và thiếu thốn hạ tầng lý thuyết. Chỉ trích mạnh mẽ và uy lực trong mỗi năm 1950 và cuộc cách mệnh về con số. Các ngôi nhà chỉ trích đó là G. H. T. Kimble^[12] and Fred K. Schaefer.^[13]

Xem thêm: Những kiến thức Vật lý lớp 10 trong kỳ 2 teen 2k2 không thể lơ là

Địa lý tự động nhiên[sửa | sửa mã nguồn]

Địa lý bất ngờ là 1 trong những phân ngành của địa lý đa phần sinh hoạt trong nghành nghề nghiên cứu và phân tích khối hệ thống hóa những quy mô và quy trình ra mắt nhập thủy quyển, sinh quyển, khí quyển, thổ quyển và thạch quyển. Nó sở hữu ý muốn gom người tao hiểu sự bố trí bất ngờ của Trái Đất, nhiệt độ và những sang trọng hệ thực vật và động vật hoang dã của chính nó. phần lớn nghành của địa lý bất ngờ dùng những kỹ năng của địa hóa học học tập, rõ ràng là nhập nghiên cứu và phân tích về phong hóa và xói ngót. Địa hóa học học tập những hành tinh ma không giống nhập hệ Mặt Trời, coi bài bác Đặc trưng địa hóa học của hệ Mặt Trời.

Địa lý bất ngờ nhập tầm quan trọng của một ngành khoa học tập thường thì tương phản và bổ sung cập nhật cho tới ngành khoa học tập người mẹ của chính nó là Địa lý nhân bản.


Địa lý loại vật học	Khí hậu học tập & Khí tượng học	Địa lý học tập duyên hải	Quản lý môi trường

Khảo sát xây dựng	Địa mạo học	Băng học	Thủy văn học tập & Thủy đạc học

Sinh thái học tập cảnh quan	Hải dương học	Thổ nhưỡng học	Cổ địa lý học

Kỷ Đệ Tứ

Địa lý nhân văn[sửa | sửa mã nguồn]

Địa lý nhân bản là 1 trong những nhập 2 phân ngành của địa lý. Địa lý nhân bản là 1 trong những nhánh của khoa học tập xã hội nghiên cứu và phân tích về toàn cầu, nhân loại, xã hội và văn hóa^[14] sở hữu sự nhấn mạnh vấn đề nguyệt lão tương tác của không khí và vùng địa lý. Địa lý nhân bản không giống với địa lý bất ngờ đa phần triệu tập nhiều nhập nghiên cứu và phân tích những sinh hoạt của nhân loại và dễ dàng thu nhận những cách thức nghiên cứu và phân tích tấp tểnh lượng rộng lớn.



Địa văn hóa	Địa lý vạc triển	Địa lý kinh tế	Địa lý mức độ khỏe

Địa sử học	Địa chủ yếu trị	Địa lý người ở & Nhân khẩu học	Địa lý tôn giáo

Địa lý xã hội	Địa lý vận tải	Địa lý du lịch	Địa lý đô thị

Một số ngôi nhà địa lý học tập nổi bật[sửa | sửa mã nguồn]

Eratosthenes (276TCN - 194TCN) - đo lường độ cao thấp Trái Đất.
Ptolemy (khoảng 90–khoảng 168)
Al Idrisi (Ả Rập: أبو عبد الله محمد الإدريسي; Latinh: Dreses) (1100–1165/66)
Gerardus Mercator (1512–1594)
Alexander von Humboldt (1769–1859)
Carl Ritter (1779–1859)
Arnold Henry Guyot (1807–1884)
William Morris Davis (1850–1934)
Paul Vidal de la Blache (1845–1918)
Sir Halford John Mackinder (1861–1947)
Carl O. Sauer (1889–1975)
Walter Christaller (1893–1969)
Yi-Fu Tuan (1930-)
David Harvey (1935-)
Edward Soja (sinh 1941)
Michael Frank Goodchild (1944-)
Doreen Massey (1944-)
Nigel Thrift (1949-)
Ellen Churchill Semple (1863–1932)

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

^ “Online Etymology Dictionary”. Etymonline.com. Truy cập ngày 17 tháng bốn năm 2009.
^ “Geography”. The American Heritage Dictionary/ of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. Truy cập ngày 9 mon 10 năm 2006.
^ Eratosthenes' Geography. Princeton University Press. 2010. ISBN 9780691142678.
^ Pattison, W.D. (1990). “The Four Traditions of Geography” (PDF). Journal of Geography. 89 (5): 202–6. doi:10.1080/00221349008979196. ISSN 0022-1341. Reprint of a 1964 article.
^ “Bản sao vẫn lưu trữ” (PDF). Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 3 mon 10 năm 2008. Truy cập ngày 3 mon 7 năm 2014.
^ “1(b). Elements of Geography”. Physicalgeography.net. Truy cập ngày 17 tháng bốn năm 2009.
^ Bonnett, Alastair What is Geography? Luân Đôn, Sage, 2008
^ ^a ^b Kurt A. Raaflaub & Richard J. A. Talbert (2009). Geography and Ethnography: Perceptions of the World in Pre-Modern Societies. John Wiley & Sons. tr. 147. ISBN 1405191465.
^ Siebold, Jim Slide 103 Lưu trữ 2016-11-09 bên trên Wayback Machine via henry-davis.com - accessed 2008-02-04
^ “JSTOR: An Error Occurred Setting Your User Cookie”. Truy cập 25 mon 9 năm 2015.
^ Finel, Irving (1995). A join lớn the map of the world: A notable discover. tr. 26–27.
^ Kimble, G.H.T. (1951): The Inadequacy of the Regional Concept, London Essays in Geography, edd. L.D. Stamp and S.W. Wooldridge, những trang 492-512.
^ Schaefer, F.K. (1953): Exceptionalism in Geography: A Methodological Examination, Annals of the Association of American Geographers, vol. 43, những trang 226-245.
^ Johnston, Ron (2000). “Human Geography”. Trong Johnston, Ron; Gregory, Derek; Pratt, Geraldine; Watts, Michael (biên tập). The Dictionary of Human Geography. Oxford: Blackwell. tr. 353–360.